สัตว์ทะเลอันตรายที่พบบ่อยในการดำน้ำตื้นและวิธีปฐมพยาบาล
แมงกะพรุนกล่อง (Box Jellyfish)
- อันตราย: พิษร้ายแรงที่สุดในบรรดาแมงกะพรุน สามารถทำให้เสียชีวิตได้ภายในไม่กี่นาที หนวดมีเข็มพิษจำนวนมาก
- ปฐมพยาบาล: ราดน้ำส้มสายชูลงบนบาดแผลทันที (ห้ามล้างด้วยน้ำจืด) นำหนวดออกด้วยปากคีบ ห้ามถูหรือขัดบริเวณที่โดนพิษ หากมีอาการรุนแรงให้กดหัวใจช่วยฟื้นคืนชีพและรีบนำส่งโรงพยาบาลทันที
แมงกะพรุนไฟ (Portuguese Man-of-War)
- อันตราย: หนวดยาวมีพิษ ทำให้เกิดอาการปวดแสบปวดร้อนรุนแรง ผื่นแดง และอาจทำให้หายใจลำบาก
- ปฐมพยาบาล: ใช้น้ำทะเลล้างบริเวณที่สัมผัส ใช้บัตรพลาสติกหรือวัตถุแข็งปลายมนขูดหนวดออก ประคบด้วยน้ำอุ่นหรือน้ำร้อน (40-45°C) นาน 20-30 นาที
เม่นทะเล (Sea Urchin)
- อันตราย: หนามแหลมคมที่มีพิษ เมื่อเหยียบหรือจับต้องจะทำให้หนามเข้าผิวหนัง เกิดอาการปวด บวม แดง
- ปฐมพยาบาล: แช่บริเวณที่ถูกหนามในน้ำร้อน (ไม่เกิน 45°C) นาน 30-90 นาที เพื่อทำลายพิษโปรตีน ใช้ปากคีบดึงหนามออก (หากมองเห็น) ล้างแผลด้วยสบู่และน้ำสะอาด
ปลากระเบน (Stingray)
- อันตราย: หางมีเงี่ยงพิษ เมื่อเหยียบหรือว่ายน้ำเข้าใกล้อาจถูกแทง ทำให้เกิดบาดแผลลึกและปวดรุนแรง
- ปฐมพยาบาล: ล้างแผลด้วยน้ำทะเลหรือน้ำสะอาด แช่บริเวณที่ได้รับบาดเจ็บในน้ำร้อน (43-45°C) นาน 30-90 นาที เพื่อบรรเทาอาการปวดและทำลายพิษ ใช้ยาปฏิชีวนะเฉพาะที่และปิดแผล
ดอกไม้ทะเล (Sea Anemone)
- อันตราย: มีหนวดที่มีเซลล์พิษ (nematocysts) ใช้ในการจับเหยื่อและป้องกันตัว บางชนิดมีพิษรุนแรงทำให้เกิดอาการแสบร้อน ผื่นแดง คัน บวม และในบางรายที่แพ้อาจเกิดอาการแพ้รุนแรงได้
- ปฐมพยาบาล:
- ล้างบริเวณที่สัมผัสด้วยน้ำทะเล (ห้ามใช้น้ำจืด เพราะจะกระตุ้นให้เซลล์พิษที่เหลือปล่อยพิษ)
- ราดน้ำส้มสายชูลงบนบาดแผล 15-30 นาที เพื่อยับยั้งเซลล์พิษที่ยังไม่ปล่อยพิษ
- ใช้ปากคีบหรือถุงมือดึงเอาหนวดที่ติดอยู่ออก (อย่าใช้มือเปล่า)
- ประคบด้วยน้ำอุ่น (45°C) นาน 20 นาที เพื่อบรรเทาอาการปวด
- ทายาแก้แพ้หรือครีมไฮโดรคอร์ติโซนเพื่อลดอาการอักเสบ
ปลาดาวหนาม (Crown-of-Thorns Starfish)
- อันตราย: มีหนามแหลมคมปกคลุมทั่วลำตัว หนามเหล่านี้มีพิษที่สามารถทำให้เกิดอาการปวดรุนแรง บวม แดง และในบางรายอาจเกิดอาการแพ้ ถ้าเข้าตาอาจทำให้ตาบอดได้
- ปฐมพยาบาล:
- ล้างบริเวณที่ถูกหนามด้วยน้ำสะอาด (ใช้น้ำทะเลหรือน้ำจืดก็ได้)
- แช่บริเวณที่บาดเจ็บในน้ำร้อน (ไม่เกิน 45°C) นาน 30-90 นาที เพื่อช่วยบรรเทาอาการปวดและทำลายพิษโปรตีน
- ใช้ปากคีบดึงเอาหนามที่อาจติดค้างในผิวหนังออก (หากมองเห็น)
- ทาครีมปฏิชีวนะเพื่อป้องกันการติดเชื้อ
- หากมีอาการรุนแรงหรือแพ้ ให้รีบไปพบแพทย์
- กรณีพิษเข้าตา ให้ล้างตาด้วยน้ำสะอาดปริมาณมากและรีบพบจักษุแพทย์ทันที
